Dost Bakterileri Unutmayın

Barsaklarımızda yaşayan ve ‘dost bakteriler’ olarak adlandırılan probiyotikler, bağışıklık sistemimizi güçlendirip, bizi hastalıklardan koruyor. Ancak geleneksel mutfağımızda bolca bulunan probiyotik zengini gıdaları artık fazla tüketmiyoruz. Üstüne üstlük gelişigüzel kullandığımız antibiyotiklerle de onları yok ediyoruz…

Probiyotik kelime olarak ‘yaşam için iyi’ anlamına gelmektedir. Pro ‘destek’, biyotik ise ‘yaşam’ demektir. Probiyotik; belirli, canlı mikroorganizmaları (bakteri, maya) içeren yiyecek, içecek ve katkı maddesidir; bir ortamın mikrobiyal florasını değiştirerek yararlı etkiler ortaya koyar. Probiyotik ve prebiyotik bir bütünün parçaları olan kavramlardır. Probiyotik bakteriler ise zararlı bakterilerin etkilerini engelleyen, çoğalmalarını frenleyen, barsak ve genel olarak vücut sağlığı için olumlu etkileri olan mikroorganizmalardır. Prebiyotikler ise probiyotik bakterilerin canlı ve zinde kalmaları için gerekli olan sindirilemeyen, karbonhidrat türü gıda bileşikleridir. Prebiyotikler, probiyotiklerin besinleri olarak işlev görürler… Prof. Dr. Osman Erk, sağlıklı bir yaşamda önemli rolleri olan probiyotik ve prebiyotikleri faydalarını ve hangi gıdalarda bulunduklarını anlattı…

Sayısal Veriler

Vücut derisi, ağız içi, ince ve kalın barsaklar, solunum yolları ve vajen gibi bölgelerde sürekli olarak yerleşmiş ve sayıları 100 trilyonu bulan mikroorganizmalar var. Bu mikroorganizmalar bakteri, mantar ve protozoa olarak üçe ayrılıyor ve yaklaşık bin 500 farklı türden oluşuyor. İnsan vücudundaki trilyonlarca hücreden yalnızca onda bir kadarı insan dokularına aittir. İnsan dokularını oluşturan hücre sayısı ise 10 trilyon kadardır. Bu açıdan bakıldığında mikroorganizma sayısının, insan hücrelerinden yaklaşık 10 kat daha fazla olduğu bilinmektedir. İnsan vücudu, %90 mikroorganizmalardan, %10 ise kendi hücrelerinden oluşmuş kompleks bir yapıdır.

Barsaklarda Zararlı Bakteriler Artarsa…

Kötü bakterilerin iyi bakterilerden fazla olması vücut dengesini değiştirir. Zararlı bakterilerin sayı ve hastalık yapma gücünün artması vücudun hasta olması anlamına gelir. Zararlı bakteriler çeşitli toksin ve zehirli maddeler salgılar. Bu zararlı bileşiklerin vücuda girmesiyle koroner kalp hastalığı, şeker hastalığı, kanser, romatizmal hastalıklar, alerjik hastalıklar gibi hastalıkların ortaya çıkabildiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu zararlı bakteri ürünlerinin obezite, hipertansiyon gibi hastalıklara yol açtığı, cinsel fonksiyonları olumsuz etkilediği çeşitli vakalarla ortaya konmuştur.

Probiyotiklerin Önemi Nedir?

Probiyotiklerin düzenli kullanılmasıyla insan sağlığı olumlu yönde etkilenir. 1912 yılında Rus bilim insanı Metchnikoff; peynir, yoğurt, kefir gibi süt ürünlerinde bulunan laktik asit yapıcı dost mikroorganizmaların barsakta bulunan diğer zararlı mikroorganizmaların olumsuz etkilerini ortadan kaldırdığını bilimsel olarak kanıtladı ve bu buluşla Nobel Tıp Ödülü’nü kazandı. Bulgaristan ve Kafkasya’da yaşayan insanların uzun ve sağlıklı yaşamlarının sırrı probiyotiklerle açıklanmış oldu. Bu tür yiyeceklerin sürekli kullanılması barsak ve genel vücut sağlığında olumlu etkilere yol açar. Probiyotiklerden en zengin gıdalar yoğurt ve kefirdir. Probiyotikler dış ortamdan gelen veya sindirim faaliyetleri esnasında ortaya çıkan toksik maddelerin ve iyi sindirilmemiş gıda maddelerinin kana geçmesini engelleyen koruyucu bir tabaka oluştururlar. Probiyotiklerin barsak mukozası üzerinde oluşturduğu bu koruyucu tabakanın ortadan kalkması, zararlı mikroorganizmaların bağrsakta çoğalmasıyla barsak geçirgenliği artar.

Faydaları Saymakla Bitmiyor16sağlık

  • Barsaklarla vücudun, toksin ve enfeksiyon etkenlerinden korunması
  • Gıdaların sindirilmesi
  • Obeziteyi önleyen bileşiklerin sentezi
  • Vitamin (B ve K vitaminleri) sentezi
  • Alerjik ve otoimmün hastalıklardan korunma (Tip I diyabet, Hashimoto tiroidi, romatoit artrit, astım gibi)
  • Antioksidan ve antikanserojen bileşiklerin sentezi
  • Kolesterol ve safra asitlerinin emiliminin engellemesi
  • İshal ve antibiyotik ishali tedavisi
  • İdrar yolu ve genital enfeksiyonların tedavisi
  • Kronik iltihabi barsak hastalıklarının önlenmesi

Hangi Besinlerde Bulunur?

Turşu, yoğurt, süzme peynir, boza, kefir, salamura yiyecekler, şarap ve bira mayası probiyotik içeren doğal gıdalardır. Bu doğal gıdalar dışında probiyotikler kapsül, tablet ve toz halinde alınabilir. Ancak etkili probiyotik takviyesi için porsiyonda bir milyardan fazla canlı mikroorganizma olması gerekir.

İşte Doğal Prebiyotikler

Prebiyotikler, dost bakterilerin canlı ve zinde kalmaları için gereklidir. Soğan, sarımsak, pırasa, enginar, bezelye, muz, tam tahıl ürünleri (buğday, yulaf, çavdar, arpa), kuşkonmaz, domates ve soya gibi yiyeceklerde doğal olarak prebiyotikler bulunmaktadır. Yerelması, hindiba kökü ve enginar çok kaliteli bir prebiyotik olan inülinden zengin gıdalardır. İnülin ayrıca kuşkonmaz, soğan, kuru üzüm ve muzda da vardır. İnülin şeker hastalarında kan şekeri ve insülin düzeyini arttırmaz, iyi bir lif kaynağıdır, kalsiyum ve magnezyum gibi minerallerin emilimini arttırır.