Giritliler mutfakları kadar uzun ömürleriyle de dikkat çekti. Girit Diyeti adıyla literatüre geçen otçul mutfağın sırrı süt ve etten uzak durmak!
Zeytinyağı En Güvenilir Yağlardan Biri
Fastfood türü yiyecek satan yerlerde, tatil köylerinde, restoranlarda, hotellerde ve yemek şirketlerinde kullanılan işlenmiş sıvı yağlar en yoğun trans yağ kaynaklarıdır. Sürekli olarak kullanılan bu yağlar bol miktarda trans yağ ve birçok başka kanserojen bileşik içermektedir.
Kızartma Yağı, Sigara Kadar Zararlı
Kızartma yağları tıpkı sigara gibi birçok kanserojen maddeyi içinde barındırabilmektedir. Bu kanserojen maddelerin içinde en çok dikkati çeken HNE (trans-4 hidroksi-2 nonenal)’dir. Bu kanserojen özellikle omega 6 içeren (mısır, soya, kanola) yağların tekrar tekrar kullanılması sonucunda oluşmaktadır. Zeytinyağı ile HNE oluşma miktarı minimaldir. Bu açıdan zeytinyağı en güvenilir yağlardan biridir.
Bunları Tüketin
Zeytinyağı, 5-8 porsiyon meyve, balık (somon, ton, alabalık, ringa, hamsi, istavrit), bol yeşillik (semizotu, yabani otlar, marul, roka, maydanoz, ıspanak, lahana), bezelye, kuru fasulye, mercimek, nohut, baklagiller ve sağlıklı kuru yemişlerden bol miktarda bitkisel protein, hayvansal ürünler (et, süt, peynir, yumurta) ara sıra (organik ise), margarin ve yağ kesinlikle yok, sıvı bitkisel yağ (mısır özü, aspir, soya, ayçiçeği, pamuk) yok.
Girit Osmanlı’dan kopunca büyük acılarla Türkiye’ye gelen göçmenler başta Çukurova olmak Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarına serpiştirildi. Mübadillerle birlikte yepyeni bir yemek kültürü de taşındı bu topraklara. Giritliler mutfakları kadar uzun ömürleriyle de dikkat çekti. ‘Sağlığını Yeniden Keşfet’ kitabının yazarı Prof. Dr. Osman Erk, Girit Diyeti adıyla literatüre giren otçul mutfağın bunda büyük rolü olduğunu söylüyor.
Bol Bol Meyve Yiyin
Bazı uzmanlar hiç meyve yenmemesini tavsiye ediyor. Bu kesinlikle doğru değildir. Meyveler, bitkisel besinler içinde su oranı en yüksek olan gıdalardan biridir. Dünya Sağlık Örgütü 2002 yılında yaptığı bir öneri ile günde en az 5 porsiyon meyve yenilmesini tavsiye etmiştir. Yenilen her bir porsiyon ilave meyvenin daha çok kalp damar hastalıkları olmak üzere kanser riskini azalttığı saptanmıştır.
Kalp Krizinden Korur
Sağlıklı bir beslenme için doymuş yağ ve trans yağlar azaltılmalı, omega 3 oranı arttırılmalıdır. Girit diyetinin sırrı budur ve bu diyet semizotu, yeşillikler ve yabani otlarla desteklenmiştir. Girit diyeti günlük kalorinin bir kısmını zeytin ve zeytinyağından karşılayan; bol sebze, meyve ve baklagillerden oluşan bir diyet idi ve Giritlilerin fiziksel aktiviteye dayanan bir yaşam tarzları vardı. Kalp ve diyabet hastalıklarının çok nadir görüldüğü Girit toplumunda günümüzde zeytinyağına ilave olarak bol et ve peynir tüketilmesi, fazla egzersiz yapılmaması gibi nedenlerle diyabet ve kalp hastalıkları artış göstermiştir. Girit diyetinin olumlu etkileri zeytinyağından daha çok sebze, meyve ve baklagillere bağlanmıştır.
Yaşlandıran Faktörler
Serbest radikaller, antioksidan sisteminin yetersizliği, toksinler, çevresel kirlilik, radyoaktivite, manyetik kirlenme, glikozilasyon, hormonlarda azalma, insülin direnci, şeker hastalığı, sağlıksız ve hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme, sigara, alkol, uyuşturucu, stress, depresyon, uyku kalitesinde azalma, genetik miras, vücut yağlanması, obezite, geçirilmiş hastalıklar, aşırı egzersiz, damar yaşlanması (ateroskleroz), kolesterol yüksekliği, homosistein yüksekliği.
Üç Değil Dört Beyaz
En fazla obeziteye yol açan besinleri saymak gerekirse benim üç değil ‘dört beyaz’ olarak adlandırdığım rafine şeker, beyaz un, peynir (süt ve süt ürünleri) ile tuzdur. Bunun yanı sıra fazla hayvansal protein ile fazla ve dengesiz yağlarda yine obeziteye yol açar. Sağlıklı bir yaşam için bunlardan mümkün olduğunca uzak durursa insanlar böylece diyetlerini daha iyi bir şekilde düzenleyebilirler.
Yaşlıların Protein Kaynağı
Sağlıklı protein almak için bitkisel gıdalar (sebzeler, yeşillikler, kuruyemişler, baklagiller,), hayvansal gıdalara (balık, kırmızı et, beyaz et ve süt ürünleri) tercih edilmelidir. Yaşlıların protein kaynağı olarak süt ve süt ürünlerinden uzak durup, peynir altı suyu tercih etmeleri yerinde olur.
Kafein Kemik Erimesine Neden Oluyor
Aslında kafeinin fazlası sağlığa oldukça zararlıdır. Kronik yorgunluk ve enerji eksikliği nedeni ile kafein içeren içecek ve yiyecekler sık tüketilmektedir. Kahve, çay, kolalı içecekler, sodalar, çikolata ve bazı ilaçlar bol miktarda kafein barındırır.
Vücut Kimyası
Günümüzün modern sayılan diyetinin en önemli unsurlarından biri fazla kafein tüketimidir. Kafein kısa süreli adrenalin sağlar, kan şekeri ve enerjiyi arttırır daha sonra ise vücut kimya sini bozar ve yorgunluğa sebep olur. Kafein asidiktir, osteoporoza neden olur.