Hastalık yoktur, hasta vardır. Hastalıklar her kişide farklı farklı belirti ve bulgularla ortaya çıkabilir. Bazen hastalıklardan beklenen belirti ve bulgular son derece siliktir. Konuyla ilgili Prof. Dr. Osman ERK’in görüşlerini aldık.
GRİP VE NEZLE: Mevsimsel grip yüksek ateş, genel durum bozukluğu, kuru öksürük, baş ağrısı, eklem ve kas ağrıları ile kendini gösterir. Nadiren boğaz ağrısı, burun akıntısı söz konusu olabilir. Çocuklarda grip bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishalle birlikte olabilir. Özellikle yaşlılarda grip zatürreye neden olabilir. Çocuklarda ise orta kulak iltihabı, sinüzit, menenjit gibi hastalıklara yol açabilir. Nezlede ise yüksek ateş yoktur, genel durum iyidir. Sadece burun akıntısı vardır. Nezlede her hangi bir komplikasyonun ortaya çıkması beklenmez.
KALP KRİZİ: Kalp krizinde ağrı tipiktir. Kravat takılan bölgeden yani göğsün ortasından başlar; çeneye, boyna, sol ve sağ kola yayılır. Özellikle şeker hastalarında kalp krizi tamamen ağrısız seyredebilir. Ortaya çıkan ani nefes darlığı diyabetik bir hastada kalp krizi için önemli bir belirtidir. Kalp krizi bazen karın ağrısı, bulantı ve kusma ile seyredebilir. Bazen de sadece çene ağrısı, kol ağrısı gibi şikayetlerle başlar, göğse doğru yayılabilir. Reflüsü olan kişilerde yemek borusu boyunca ortaya çıkan yanma ve ağrı hissi yanlışlıkla kalp krizi gibi değerlendirilebilir. Sol göğüs bölgesindeki her ağrı dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir. Sol meme bölgesindeki ağrının kalp krizi ile ilişkili olma olasılığı son derece azdır.
BEL AĞRILARI: Bel bölgesindeki ağrı şikayeti çok sıktır. Genelde mekanik ağrılar olarak değerlendirilir ve bel fıtığı ile ilişkilendirilir. Özellikle tedaviye cevap vermeyen bel ağrısı durumlarında multipl myelom denilen kemik iliği hastalığı, yaşlı erkeklerde prostat kanseri ve diğer kanserlere bağlı metastaz olasılığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bunların dışında brusella, tüberküloz, bazı romatizmal hastalıklar bel ağrısı ile kendini gösterebilir.
MULTİPL SKLEROZ: MS hastalığı vücutta yaygın uyuşukluklar, çift ve bulanık görme, bayılma atakları, idrar yapamama, idrar tutamama, kabızlık gibi atipik belirti ve bulgularla ortaya çıkabilir.
ÇÖLYAK HASTALIĞI: Buğday, arpa ve çavdarda bulunan glütene bağlı olarak gelişen bu hastalık kronik ishal, zayıflama, karın şişliği, çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği ile seyretmektedir. Bazen ise kabızlık, obezite, karaciğer yağlanması, osteoporoz, kansızlık bulguları ile ortaya çıkabilmektedir.
ŞEKER HASTALIĞI: Çok su içme, çok idrara çıkma, çok yemek yeme şeker hastalığı için tipik belirtilerdir. Bazen bu belirtiler olmadan ağız ve cilt kuruluğu, yaygın kaşıntı, geçmeyen vücut yaraları, bazen obezite, bazen de aşırı zayıflama ile şeker hastalığı ortaya çıkabilir.
HİPERTİROİDİ: Tiroid bezi fazla hormon salgıladığı zaman titreme, terleme, çarpıntı, zayıflama, kolay heyecanlanma, yerinde duramama gibi tipik belirti ve bulgular ortaya çıkar. Özellikle yaşlılarda bu belirtiler olmadan hareketlerde azalma, maske yüzü gibi son derece atipik belirtiler söz konusu olabilir. Hipertirodinin belirti ve bulguları panik atak, kalp krizi, kanser gibi hastalıkların belirti ve bulgularıyla karışabilir.
YAŞLILAR VE İNFEKSİYON: Yaşlılarda bağışıklık sistemi sorunlu olabildiği için infeksiyonlar sıktır ve atipik belirti ve bulgularla seyretme eğilimindedir. Yaşlılarda infeksiyon seyri esnasında ateş olmayabilir. Genel durumda bir bozukluk, bilinç düzeyinde bir dalgalanma, yer zaman oryantasyonunda bir değişiklik, depresyon, ajitasyon ve deliryum gibi nörolojik ve psikiyatrik belirti ve bulgular infeksiyon nedeni ile ortaya çıkmış olabilir. Yaşlılarda her türlü infeksiyon hatta viral infeksiyonlar bu belirti ve bulgularla seyredebilir.
KOAH: KOAH hastalarında sabah öksürük ve balgam şikayeti sıktır. KOAH hastaları bu şikayetleri genelde sigaraya bağlarlar. Öksürük ve balgamda bir değişik durum, nefes darlığında artış ve özellikle balgamla birlikte kan gelmesi akut alevlenme, zatürre, akciğer kanseri gibi komplikasyonları düşündürmelidir.
YAŞLI HASTALARDA BİLİNÇ DEĞİŞİKLİKLERİ: Bilinç düzeyindeki değişiklikler beyin kanaması ve beyin damarlarında tıkanıklık sonucu olabileceği gibi, altta yatan hastalıklara ve kullanılan ilaçlara bağlı olarak veya beslenme ve sıvı alımındaki yetersizlikler nedeniyle ortaya çıkabilen vücut sodyum, magnezyum, kalsiyum, fosfor değişiklikleri sonucu da ortaya çıkabilir. Yaşlıların beslenme ve sıvı alımına azami dikkat gösterilmelidir.