B12 vitamini bitkisel besinlerde değil sadece hayvansal ürünlerde bol miktarda mevcuttur. Hayvansal ürünlerde olup, bitkisel ürünlerde olmayan neredeyse tek besin unsuru B12 vitaminidir. B12 vitamini beyin ve sinir sisteminin normal gelişimi için çok önemli bir bileşiktir. Ayrıca kan yapımı için de mutlaka B12 vitaminine ihtiyaç vardır. B12 vitamini folik asit ile birlikte kan hücrelerinde DNA yapımını sağlamaktadırlar. B12 vitamini sinir sisteminde hücreler arasında bilgi iletişimini sağlayan “asetilkolin” adı verilen nörotransmitterin üretimini sağlamakta, sinirlerin etrafını çevreleyen kılıfların duyarlılığını arttırmaktadır. Hücreler arası iletişim sağlanamadığında unutkanlık, demans, konsantrasyon bozukluğu, öğrenme güçlüğü ortaya çıkmaktadır. Sinir kılıflarının bozulması durumunda ise el ve ayaklarda uyuşukluk, karıncalanma ve huzursuzluk beklenen bozukluklardır.
En Çok Hangi Besinlerde Bulunur?
Karaciğer, böbrek, yürek, et, balık, peynir ve süt.
Sık Kullanılan Ülser ve Şeker İlaçlarına Dikkat
Yaşlanma süreciyle birlikte B12 vitamini emilimi azalmaktadır. Bütün organlarda olduğu gibi mide yapı ve fonksiyonları da bozulduğu için B12 vitamini emilimi güçleşmektedir. Ayrıca gelişigüzel kullanılan antiülser ilaçları ve metformin gibi ilaçlar B12 emilimini bozmaktadır.
B12 Vitamini Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
- Besinsel eksiklik ve dengesizlik: Hiç hayvansal ürün tüketmeyen veganlarda (katı vejetaryen) eksiklik sıktır. Vejetaryen beslenenler süt, yoğurt, yumurta tükettikleri için onlarda B12 vitamin eksikliği görülmez. Bunun dışında genel olarak günümüz beslenme tarzı B12 vitamininden eksik besinlerden oluşmaktadır. Bisküvi, kraker, gofret, cips, şeker ve unlu gıdalar, tahıllar, kuru baklagiller B12 içermemektedir. Hayvansal ürünlerdeki B12 miktarı gıda ve hayvancılık sektöründeki sağlıksız gelişmeler nedeniyle giderek azalmaktadır.
- Mide hastalıkları: Mide kanseri, gastrit gibi hastalıklar, midenin ameliyatla çıkarılması.
- İnce bağırsak hastalıkları
- İlaçlar: Antiülser ilaçlar, metformin, kolşisin
Modern Tarım Uygulamaları B12 Vitamin Eksikliğine Yol Açtı
Tarım ilaçlarının aşırı kullanılması, toprakların yoğun olarak yapay gübrelere maruz bırakılması, toprakların dinlendirilmemesi gibi modern tarım uygulamaları topraklarda yaşayan ve B12 vitamini sentez eden birçok bakteri türünün ortadan kalkmasına veya azalmasına yol açmıştır. Eski zamanlarda bitkisel ürünlerden mantarlarda ve deniz yosunlarında B12 vitamini var iken, günümüzde bu bitkiler B12 vitamini içermemektedirler.
B12 Vitamin Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tanı kanda basit olarak B12 vitamini düzeyinin ölçülmesi ile konur. B12 vitamini olmadan sağlıklı bir yaşam mümkün değildir. Vücut, B12 vitaminini gıdalarla almakta ve başta karaciğer olmak üzere organlarda depolamaktadır. Hiç alım olmadığı taktirde depolardaki bu B12 vitamini vücudu 2-4 yıl idare edebilir, daha sonra B12 vitamini eksikliği ortaya çıkacaktır. B12 vitamini hap olarak veya enjeksiyon (kas içi) şeklinde alınabilmektedir. Mide problemleri olanlarda bazen B12 vitamini eksikliği, demir eksikliğiyle birlikte olabilmektedir. B12 vitamini ile birlikte demir tedavisi bu tür vakalarda gereklidir. Enjeksiyon şeklinde tedaviye hastalar dramatik yanıt verirler ve kendilerini hemen çok iyi hissederler. B12 vitamini aynı zamanda metabolizmayı hızlandırır ve karbonhidrat yakımını uyarır.