Havalar ısındı piknik sezonu açıldı. Prof. Dr. Osman Erk yanlış koşullarda yapılan mangal, ölüme kadar götüren zehirlenmeler ve keneler konusunda uyarılarda bulundu.
Piknikçilerin vazgeçilmezi mangal, karbon monoksit zehirlenmelerine yol açıyor, hatta kansere bile davetiye çıkarıyor. Mangal ve barbekünün sağlık açısından son derece zararlı olduğunun altım çizen Prof. Dr. Osman Erk, “Mangal yaparken altta kızgın kömürlerin üzerine damlayan yağların yanması sonucu ortaya çıkan polisiklik aromatik aminler (PAH) kanserojendir. Bu kimyasalların solunması ve yapıştığı etlerin yenilmesi sağlığa zararlıdır. Kırmızı ve beyaz ette bulunan demir, doymuş yağlar, antibiyotik ve hormonlar sağlığı olumsuz yönde etkiler” uyarısında bulundu. Karbon monoksit zehirlenmesinin belirtilerini; baş ağrısı, mide bulantısı, kusma ve bilinç bulanması şeklinde sıralayan Erk, bu durumlarda hemen bir uzmana gidilmesi gerektiğini belirtti.
Keneyi Cımbızla Çıkartın
Güneşli havanın tadını çıkarmak için sere serpe çimenlere uzananları bekleyen bir diğer tehlike ise keneler… Keneler taşıdıkları virüslerle hastalığa (tifüs, kırım kongo kanamalı ateşi gibi) neden olabilirler ve bu hastalıklar ölümcüldür.
Prof. Dr. Osman Erk keneler konusunda da şu bilgileri verdi: Kene ne kadar uzun süre vücutta kalır ve kan emerse hastalık riski o kadar artar. Genellikle kene ısırmasından 16-24 saat sonra risk artmaktadır. Kene tarafından ısırılan kişi çoğunlukla bunu fark edememektedir. Kene mümkün olan en kısa zamanda vücuttan uzaklaştırılmalıdır. Kenenin üzerine sigara basmak; alkol, kolonya, ispirto, yağ dökmek; keneyi patlatmak son derece sakıncalıdır. Böyle bir durumda kene kendini korumak amacıyla kusar, salgıları ortaya çıkar ve bulaşma olasılığı artar. Kene bir pens veya cımbız yardımı ile tıpkı bir çiviyi çıkarır gibi sağ-sola oynatılarak çıkarılmalı, kenenin çıkarıldığı bölge tentürdiyot ile dezenfekte edilmelidir. Virüsün alınmasından sonra hastalık belirtilerinin ortaya çıkması genellikle 3-4 gün içerisinde olurken süre iki haftaya kadar uzayabilir. Bu nedenle ışınlan kişi iki hafta süreyle ateş, halsizlik, baş ağrısı, yaygın vücut ağrısı, bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, döküntü gelişmesi burun kanaması vs gibi belirtiler yönünden sıkı takip edilmelidir ve bu belirtilere rastlandığı zaman hemen hastaneye başvurması gerekir.
Mantarın Şakası da Panzehiri de Yok
Bunun yanı sıra bilinçsizce toplanan mantarlar da ölüme davetiye çıkarır. “Doğada yaklaşık 5000 kadar mantar türü vardır ve bunların 50-100 kadar cinsi zehirli, beş kadar cinsi ise öldürücüdür” diyen uzman doktor, mantar yedikten 6 saat sonra ortaya çıkan mide-barsak sistemine ait belirtiler son derece önemlidir uyarısında bulundu. Karın ağrısı, bulantı, kusma, hazımsızlık gibi şikayetlerin olduğu bu dönemde ateş görülmez ve belirtiler ortalama 24 saat kadar sonra ortadan kalkar ve kişi kendini iyi hissedebilir. 12-24 saat süren bu belirtisiz dönemden sonra karaciğer ve böbrek yetersizliğine ait belirti ve bulgular ortaya çıkar ve ölüm gerçekleşir. Kültür mantarları olmayan mantarlar asla tüketilmemelidir. Mantar zehrinin panzehri yoktur.
Doğru Bilinen Yanlışlar
Halk arasında mantar ile ilgili yanlış inanışlar ‘ardır. “Böcekler yerse bir şey olmaz”, “beyaz mantarlar zehirsizdir” gibi düşünceler son derece yanlıştır. Rengine, kokusuna ve tadına bakarak kimse mantarın zehirli olup olmadığını anlayamaz. Anladığını söyleyen de yalan söyler. Ülkemizde yabani mantarların pazarlarda satılması çok önemli bir sorundur. Marketlerden alınan kültür mantarları rahatlıkla tüketilebilir. Doğada bulunan mantarlar asla yenmemelidir. Yeterli kontrol ve bilinçlendirme sağlanmalıdır.
Kapalı Giysiler Tercih Edin
Havaların ısınması ile beraber böcek sinek, arı sokmaları ve kene ısırıkları da görülmeye başladı. Kenelerin neden olduğu Kırım Kongo Kanamalı Ateşi bütün organları etkiler. Hastalık etkeni olan virüs kan pıhtılaşmasına neden olur. Bu nedenle ortaya çıkan ciltte kanamalara bağlı morluklar; burun, mide, barsak, genital kanamalar; akciğer ve beyin kanaması en önemli belirtilerdir. Kene riski olan bölgelerde vücudu tamamen örtecek giysiler giyilmelidir. Pantolon paçalarının çorap içine sokulması, tişörtün pantolonun içine sokulması, çizme giyilmesi koruyucu bir yöntem olabilir. Bazı durumlarda kene kovucu krem kullanılabilir.