Domuz; kuş, insan ve domuz gribi etkenleri ile infekte olabilen bir hayvandır. Domuz gribi etkeni ise insan, domuz ve kuş gribi etkenlerinin karışımı bir virüstür. H1N1 olarak isimlendirilen bu virüs etkeni domuzlardan insanlara, insanlardan insanlara kolaylıkla bulaşabilen bir virüstür. İlk kez 2009 Mart ayında Meksika’da saptanan bu virüs hızla yayılmış ve günümüze kadar 10 bine yakın ölümü yol açmıştır. Dünya Sağlık Örgütü 2009 Haziran ayında Pandemi (yaygın infeksiyon) alarmı vermiştir.
Domuz Gribi Mevsimsel Gribe Benzer
Domuz gribi mevsimsel gribe benzer bir hastalık tablosu yaratır ama çok daha hızla yayılma riski taşır. Domuz gribinin klinik belirti ve bulguları mevsimsel gripten farklı değildir. Yüksek ateş, öksürük, boğaz ve baş ağrısı, yaygın vücut ağrıları, üşüme, yorgunluk ve bazen ishal ve kusma en sık görülen belirtilerdir. Kişiler belirtilerin başlamasından bir gün önce ve 7 gün sonrasına kadar infeksiyonu diğer kişilere bulaştırabilirler.
Çocuk ve Gençlerde Sıktır
Toplumun önemli bir kısmı bu ve buna benzer virüslerle hiç karşılaşmadığı için özellikle çocuk, genç ve hamileler risk altındadır, yaşlılara bulaşma olasılığı azdır. Domuz gribi mevsimsel griple aynı şekilde yayılmaktadır.
Nasıl Yayılır?
Öksürük ve hapşırma yolu ile çevreye yayılan virüs partikülleri insanlara direkt olarak bulaşabilmektedir. Bunun dışında virüs partiküllerinin bulaştığı masa, sandalye, kapı kolu gibi yüzeylerle temas sonrası ellerin ağıza, buruna ve gözlere değmesiyle kolaylıkla bulaşmaktadır. Çocuk, genç ve hamileler yaşlılara göre daha fazla risk altındadır. Bunun dışında kronik hastalıkları olan, şeker hastası olan, kanser tedavisi görenlerde de risk fazladır.
Domuz Gribinde Basit Önlemler Önemlidir
Gripli kişi mutlaka evde istirahat etmelidir. Öksürme ve hapşırma esnasında ağız ve burun kağıt mendille kapatılmalı ve mendil çöp kutusuna atılmalıdır. Gripli kişilerden mümkün olduğunca uzak durulmalı, gripli kişi ile aynı ortam paylaşılıyorsa eller sık sık sabunlu su ile yıkanmalıdır. Grip virüsünün yayılmasını önlemek için masa, kapı kolları, mutfak tezgahları, oyuncaklar gibi yüzeyler deterjanla silinmelidir. Hasta kişilere ait çarşaf, çamaşır, havlu, çatal, bıçak, bardak gibi nesnelerle temas edilmemelidir. Bu tür nesnelerin ayrı olarak yıkanmasına gerek yoktur. Son bir hafta için domuz gripli bir hasta ile temas risk faktörüdür. Hastalığın kesin tanısı boğaz, burun süprüntüsü gibi üst solunum yolu sekresyonlarında virüsün gösterilmesi ile konmaktadır.
Komplikasyonlara Dikkat Edilmelidir
Gribal infeksiyon esnasında nefes darlığının ortaya çıkması, şuur kaybının görülmesi, inatçı bulantı ve kusmalar hastalığın çok ciddi olduğunu gösteren belirtilerdir. Diğer grip etkenleri olduğu gibi domuz gribi de zatürre (pnömoni), kalp kası iltihabı (miyokardit), beyin zarları iltihabı (menenjit), beyin iltihabı (ensefalit) gibi komplikasyonlara yol açabilir ve öldürücü olabilir. Domuz gribinden ölüm oranı mevsimsel grip kadardır (%035). Evde kesin istirahat, dengeli beslenme önemlidir. Hastalıktan korunmak için maske takmak yararlı olabilir. Antibiyotik ve aspirin tedavide asla kullanılmamalıdır. Erken dönemde gereken hastalarda doktor kontrolünde tamiflu gibi virüs ilaçları kullanılabilir.
Domuz gribi kolayca bulaşan, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunudur. Rutin yapılan grip aşıları domuz gribine karşı koruyucu değildir. Domuz gribi aşısı halen Amerika, İsveç ve Macaristan gibi ülkelerde kullanılmaktadır. Türkiye’de domuz gribi aşısının rutin kullanımı söz konusu değildir. Türkiye’de halen var olan aşı bir yıl öncesinin en sık görülen mevsimsel grip virüslerine karşı geliştirilmiş olan aşıdır.