Baharın ve güzel havaların tadını çıkarmaya başladığımız bugünlerde kene tehlikesiyle karşı karşıya olduğumuzu unutmamalıyız. İşte bu konuda bilmeniz gerekenler ve dikkat etmeniz gereken noktalar…
Birden fazla hastalığa da yol açabilirler
Keneler başka bir canlıya tutunarak kan emmek zorunda olan vektörlerdir. Dünyada bulunan 900 kadar kene türünün pek çoğunun ülkemizde de bulunduğu bilinmektedir. Keneler en yaygın bilinen Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ve Lyme hastalığı yanı sıra pek çok virüs ve bakteri hastalıklarını insana bulaştırabilirler. Bazen aynı anda iki veya daha fazla hastalığa neden olabilirler. Akdeniz benekli ateşi, tularemi, brusella, tifo kenelerle geçebilen diğer hastalıklardan bazılarıdır. Bahar ve yaz aylarıyla birlikte (özellikle haziran ve temmuz) kenelerin yol açtığı hastalıklarda artış görülüyor.
Hangi Alanlar Risklidir?
Hayvan barınakları, çalılıklar, uzun otlaklar, çimenler, piknik alanları, ormanlık bölgeler, su kenarları riskli bölgelerdir. Bu tür bölgelerde çıplak ayakla dolaşılmamalı, çimlere yatılmamalıdır. Kenelerden geçen hastalıklar çiftçilerde, çobanlarda, kasaplarda, mezbaha çalışanlarında ve kamp yapanlarda sıktır.
Belirtileri Neler?
Hastalık Karadeniz’in güneyinde, İç Anadolu bölgesinin kuzeyinde Yozgat, Sivas, Gümüşhane, Amasya, Çorum ve Bayburt gibi illerde sık olarak ortaya çıkar. Bütün organları etkileyen bir virüs hastalığıdır. Hastalığın başlama süresi kene ısırmasından sonrası 3-7 gündür. Yüksek ateş, üşüme, titreme, yaygın kas ağrıları, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, cilt döküntüleri gibi birçok hastalıkta görülebilen belirti ve bulgular bu hastalıkta da sıktır. Hastalık etkeni olan virüs bütün kan damarlarında yaygın olarak kan pıhtılaşmasına neden olur. Bu nedenle ortaya çıkan ciltte kanamalara bağlı morluklar; diş eti, burun, mide, bağırsak, genital kanamalar; akciğer ve beyin kanaması en önemli belirtilerdir. Hastalıkta şuur kaybı, dalak ve karaciğer büyümesi, sarılık, böbrek yetersizliği gibi bulgularla ortaya çıkabilmektedir. KKKA insandan insana bulaşabilmektedir, bu nedenle hastalarla temastan kaçınılmalı, zorunlu olarak temas edenler ise mutlaka gerekli tedbirleri almalıdırlar.
Korunma Yolları Nelerdir?
Hastalığın aşısı ve tedavisi yoktur. Spesifik bir tedavisi olmadığı için koruyucu önlemler son derece önemlidir. Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar eldiven, eşarp, şapka kullanmalıdır. Kene riski olan bölgelerde vücudu tamamen örtecek giysiler giyilmeli, kenelerin vücuda girebilecekleri açıklıklar kapatılmalıdır. Pantolon paçalarının çorap içine sokulması, tişörtün pantolonun içine sokulması, çizme giyilmesi koruyucudur. Gereken durumlarda giysilere ve vücudun açık bölgelerine kene kovucu kremler sürülmelidir. Riskli bölgelerden sonra mutlaka kene kontrolü yapılmalıdır.
Vücuttan Nasıl Çıkartılır?
Kenenin en kısa sürede vücuttan uzaklaştırılması gerekir. Çünkü hayati tehlike yaratır. Kenenin üzerine sigara basmak; alkol, kolonya, ispirto, yağ dökmek; keneyi patlatmak son derece sakıncalıdır. Böyle bir durumda kene kendini korumak amacıyla kusar, salgıları ortaya çıkar ve bulaşma olasılığı artar. Kene bir pens veya cımbız yardımı ile tıpkı bir çiviyi çıkarır gibi sağ-sola oynatılarak çıkarılmalı, kenenin çıkarıldığı bölge tentürdiyot ile dezenfekte edilmelidir. Eğer bu başarılamıyorsa en kısa sürede bir sağlık merkezine başvurulmalıdır.