Kış hastalığı olarak bilinen zatürre; diyabet, KOAH, böbrek yetmezliği gibi kronik rahatsızlığı olanlarda daha ağır seyrediyor ve zaman zaman ölümle sonuçlanabiliyor… İşte korunma yolları…
Pnömoni yani yaygın bilinen adıyla zatürre, akciğer dokusunun bakteri ve virüslerle iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir infeksiyon hastalığıdır. Ateş, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı en sık rastlanan belirtilerdir. Nefes darlığı, bilinç kaybı, bulantı-kusma, sık nefes alıp verme, kas-eklem ağrıları, halsizlik gibi belirtiler de görülebilir. Hastalığın ortaya çıkmasında vücut direncinin azalması etkilidir. Normalde hastalık yapmayan mikroplar vücut direncinin azalmasıyla ve olmamaları gereken akciğer dokusuna ulaşmaları sonucu hastalığa neden olurlar. Dolayısıyla sağlıklı beslenmeyle bağışıklık sistemi güçlü tutulmalı.
Grip de Tetikleyebilir
İleri yaş, grip, kronik hastalıklar (KOAH, bronşektazi, akciğer kanseri, karaciğer hastalıklar, böbrek yetersizliği, şeker hastalığı, bilinç kaybıyla seyreden nörolojik hastalıklar, yemek borusu hastalıkları), sigara kullanımı, alkol, aşırı soğuğa maruz kalma risk faktörleridir. Bebeklerde, çocuklarda, yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda hastalık sık ve öldürücüdür. Grip ve zatürre kış aylarının en sık görülen iki hastalığıdır. Grip özellikle yaşlılarda zatürreye yol açabilir. Bazen de grip sonrası ortaya çıkan solunum yollarındaki değişiklikler ve bağışıklık sisteminin bozulması sonucu süper infeksiyon denilen bakterilerin de tabloya eklenmesiyle hastalık ağırlaşır. Bu açıdan grip aşısının, sık sık el yıkamanın, hastalıklı kişilerden uzak durmanın, hasta kişilerin kişisel eşyalarının kullanılmamasının önemi büyüktür.
Yaşlılarda Sessiz ve Sinsi Seyreder
Titreme ile yükselen ateş, öksürük, balgam, göğsün yanlarında ağrı, bazen nefes darlığı ve vücutta morarmalar en sık belirtilerdir. Genel durum oldukça bozuktur. Pas rengi balgam, balgamda kan görülmesi önemli belirtilerdir. Hastanın solunum sayısı artmıştır. Özellikle yaşlılarda hastalık ateş olmadan atipik seyredebilir. Yaşlı bir hastanın genel durumunda bozulma, bilincinde bir değişiklik, psikolojik durumunda bir farklılık zatürreyi düşündürmelidir.
Çocuklara da Dikkat!
Daha çok 5 yaşından küçüklerde akciğer infeksiyonu gelişebilir. Çocuklarda zatürre genellikle virüs ve bakteriler nedeniyle olur. Bakteriye bağlı zatürrenin tipik özelliği 38.5 derece üstünde ateş, hasta görünüm, öksürük ve nefes sıkışıklığıdır. Göğüs ağrısı görülebilir. Çocukların rutin aşı takviminde de yer alan ve içinde bir tip zatürre mikrobuna karşı aşının da olduğu karma aşının 2,4,6. aylarda ve 18. ay mutlaka uygulanması gerekiyor. Bir de zatürre aşısı adı altında 2-4-6 ay ve 1 yaşında da yapılan aşının uygulanması gerekiyor. Ayrıca, viral zatürrelerden korunmak için de özellikle 6 ay 3 yaş arası çocuklara mutlaka grip aşısı yapılması öneriliyor.
İşte Korunma Yolları
1- Sağlıklı ve dengeli beslenmek
2- Hijyen koşullarına uymak (özellikle elleri düzenli olarak yıkama)
3- Sigara ve alkolden uzak durmak
4- Stressiz yaşamaya çalışmak
5- Altta yatan kronik ve nörolojik hastalıklarda uygun şekilde tedavi olmak
6- Aşı yaptırma hastalıktan korunma açısından son derece önemlidir.
Kimler Zatürre Aşısı Yaptırmalı?
Özellikle risk faktörü olan kişilerde mutlaka yapılması önerilmektedir. 18 yaş ve sonrası bağışıklığı baskılanmış hastalar (kanser, kronik böbrek yetersizliği, nefrotik sendrom, kronik karaciğer hastalığı), kalp hastalığı olan kişiler, dalağı çıkarılanlar, beyin omurilik sıvısı kaçağı olanlar, bilinç kaybı ile seyreden nörolojik hastalığı olanlar, çok sigara içenlerde, astımı olanlarda ve diyabetik hastalarda pnömoni (zatürre) aşısının yapılması özellikle önerilmektedir. Risk faktörü olan kişilerde 18-65 yaşları arasında 1-2 doz, 65 yaş sonrası ise herkese bir kez yapılmalıdır. Aşı yılın herhangi bir döneminde yapılabilir ve en az 5 yıl koruyucudur.