Kadınların regl öncesinde sıkıntı ve gerginlik yaşamalarına yol açan PMS (Premenstrual Sendrom) zorlu bir dönem geçirmelerine neden olur. Yumurtlama döneminden başlayarak altı gün süren ve reglin sonlanmasıyla birlikte biten bu döneme dair İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, önemli bilgiler vermeye devam ediyor…
GENETİĞİN ETKİSİ
PMS’nin 200 kadar fiziksel ve ruhsal belirti ve bulgusu vardır, üreme çağındaki herhangi bir yaşta başlayabilir ve her kadın tarafından farklı olarak yaşanılır. PMS en sık 30-45 yaşları arasındaki kadınları etkilemektedir. PMS ailevi olma eğilimindedir, annede PMS belirti ve bulguları var ise kızda da büyük bir olasılıkla ortaya çıkmaktadır. PMS obezlerde daha sık olma eğilimindedir. Tek yumurta ikizlerinden birinde PMS var ise diğerinde de olma ihtimali yüzde 90’ın üzerindedir. PMS’nin en sık belirtisi sinirlilik ve gerginlik, en önemli sonucu ise vücutta 2-3 litre kadar su tutulması ve vücudun bazı yerlerinde ortaya çıkan şişlik halidir.
YAŞAM TARZIYLA İLİŞKİSİ
Su tutulması ovulasyondan soma artan progesteron hormonu etkisi ile ortaya çıkmaktadır. PMS’nin belirtilerinin sıklığı ve şiddeti kadının yaşam tarzı ile ilişkilendirilmektedir. PMS dengesiz beslenen, stresli, çok fazla sigara, çay, alkol kullanan, egzersiz yapmayan, kilosu fazla kadınlarda daha sık olarak ortaya çıkmakta, yaşam tarzı değişiklikleri sonrası ise belirti ve bulgular hafifleyerek ortadan kalkmaktadır.
NEDENLERİ
- Psikonöroendokrin dengesizlik (hem psikolojik, hem nörolojik hem de hormonal bozukluk)
- Hormonal dengesizlik (fazla östrojen, yetersiz progesteron)
- Vitamin eksikliği (A,B,E,D)
- Mineral eksildiği (kalsiyum, magnezyum, çinko)
- Esansiyel yağ asitleri dengesizliği (omega 6/omega 3 dengesizliği)
- Nörotransmitter (kimyasal iletici) eksikliği (serotonin)
- Endorfin eksikliği
- Psikosomatik nedenler
İŞTE BELİRTİLERİ
Prolaktin hormonunun ödem, gerginlik, migren tipi baş ağrısı ve depresyon gibi PMS belirti ve bulgularının ortaya çıkışını kolaylaştırdığı bilinmektedir. Bu nedenler dışında vitamin (A, B, E, D vitaminleri), mineral (kalsiyum, magnezyum, çinko) eksikliklerinin belirti ve bulguların ortaya çıkışına zemin hazırladığı düşünülmektedir. Bazı belirti ve bulguların vitamin ve mineral destekleri ile ortadan kalkması kanıt olarak sunulmaktadır. PMS’nin 200 kadar belirti ve bulgularının başlıcaları şunlardır:
FİZİKSEL
- Memelerde hassasiyet
- Geçici kilo artışı
- Genel şişkinlik
- Aşırı halsizlik, yorgunluk
- Denge bozuklukları
- Aşırı susama
- Sık sık idrara çıkma
- Karında kramplar
- Bel ağrısı
- Baş ve eklem ağrıları
- Uçuk tekrarı
- Ses ve kokulara hassasiyet
- Sıcak basmaları
- Cinsel istekte azalma, artma
- Aşırı uyuma
- Uykusuzluk
- Kabızlık
- Diyare
- Karın ağrısı
- Akne
RUHSAL
- Agresif olma
- Anksiyete
- Depresyon
- Duyarlılık
- Gerginlik
- Konsantrasyon güçlüğü
- Unutkanlık
- Üzüntülü ruh hali
- Tatlılara aşırı düşkünlük
- Çevreye ilginin azalması
- Duygu durumunda dalgalanma
- Alınganlık
- Ağlama eğilimi